حمیدرضا مهدیزاده
صبح سه شنبه ۲۱ آذر وارد سفارت اوکراین شدم و درست در لحظهای که «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین در ساختمان کنگره ایالات متحده و پشت دربهای بسته مشغول صحبت با سناتورهای آمریکا درباره ادامه حمایتهای مالی و نظامی بود، روبروی کاردار سفارت کییف در تهران نشستم.
«یوگن کراشنکو» جوان ۴۰ سالهای که حدودا ۵ سال هم از من کوچکتر بود در غیاب سفیر کشورش مسئولیت اداره سفارت را برعهده داشت. سفارتی که به قول خودمان تقریبا سوت و کور بود و هیچ رفت و آمدی در آن دیده نمیشد. تمامی اعضای سفارت که خیلی هم تعدادشان زیاد نبود با روی باز از من استقبال کردند و با همین توصیف رکوردر شروع مصاحبه را روشن کردم تا این که نوبت به پرسش مربوط به کودکان اوکراینی و تجاوز جنسی سربازان روس به زنان غیرنظامی رسید. برای اولین بار طی سالها گفت و گو با دیپلماتهای مقیم در ایران با صحنهای عمیقا تاسف بار روبرو شدم. قطرات اشک از صورت کاردار اوکراین در تهران جاری شد و هم زمان سعی داشت تا وقار دیپلماتیک خود هنگام مصاحبه را حفظ کند. در آن لحظه تصمیم گرفتم برای ۵ دقیقه ضبط را خاموش کنم تا یوگن مجددا حالت روحی مناسبی پیدا کند. اذعان می کنم که خودم هم حال خوبی نداشتم. گویی از دریچه چشمان خیس او ضجه زنان مظلوم رشت و قزوین مقابل سالداتهای مست روس را میدیدم دکوپاژ التماس دختر تبریزی مقابل سفیر کبیر روسیه «گریبایدوف» را میدیدم، به توپ بستن مجلسمان توسط «لیاخوف» را میدیدم. از روی صندلی برخاستم که سیگاری دود کنم و او مرا تا بالکن سفارت مشایعت کرد. کاش در آن لحظه به یوگن میگفتم که هیچ ملتی در جهان مانند ملت ایران نمیتواند توصیف وی از درد و رنج مردم اوکراین را درک کند! اما نگفتم. فقط سیگار کشیدم و سکوت کردم.
خانمها و آقایان با ذکر این یادآوری مهم که مصاحبه حاوی مطالب و تصاویر عمیقا تاسفبار است، شما را دعوت میکنم که به گفت و گوی من با کاردار اوکراین در تهران، بپیوندید.
یکی از اصلیترین دلایل حمله روسیه به اوکراین مربوط به گروه «آزوف» است. روسها قبل از شروع جنگ خانمانسوز علیه کشور و ملت اوکراین مدعی بودند که این گروه علاوه براین که «نئونازی» هستند، اقدام به کشتار روس تباران اوکراینی در دو استان لوهانسک و دونسک کرده و برای همین کرملین خود را موظف به دفاع از روس تباران اوکراین می داند و همین بهانه آغازگر تجاوز نظامی روسیه به اوکراین شد. حال می خواهم شاهد روایت گری شما باشم!
از این پرسش سپازگزاری میکنم چراکه ما هم موافق ریشه یابی از علل تجاوز همه جانبه ارتش روسیه به کشورمان هستیم.
لازم است مخاطبان ارجمند شما مطلع باشند که ریشههای وقوع جنگ روسیه علیه اوکراین ساده و آشکار می باشد: جنگی تجاوزکارانه که از پیش توسط رهبری کرملین علیه یک کشور مستقل همسایه برنامهریزی شده و هدف آن تصرف سرزمین، انحلال حاکمیت و از بین بردن بخشی از جمعیت این کشوربوده، که مقاومت و ایستادگی را غیرممکن و بردگی سایر هموطنان ما را مد نظر دارد. معنی این امر چیزی به غیر از برپایی جنگی امپریالیستی برای تصرف مستعمرات نبوده است. این موضوع هیچگونه تازگی برای هموطنان اوکراینی ندارد. امپراتوری روسیه قرنها به هر شکلی مرزهای خود را با هزینه ملتهای همسایه گسترش داده است. مسکو برای جنگهای تجاوزکارانهاش همیشه بهانههایی ساختگی پیدا کرده است مانند محافظت از روسهایی که گویی در کشورهای همسایه تحت ظلم هستند، آزادی مردم از بردگیهایی که برای احدی شناخته شده نمی باشد، یا محافظت از خود در برابر یک خطر خیالی. امروزه نیزکرملین همان مطالب جعلی همیشگی را منتشر میکند درباره ظلم و ستم های خیالی علیه شهروندان روسی زبان اوکراین، در مورد به اصطلاح آزادی مردم اوکراین، راجع به آزمایشگاههای افسانهای و یا وقوع تهدیدات از جانب ناتو و ایالات متحده آمریکا.
هدف دیگر تجاوز به اوکراین به از بین بردن دموکراسی اوکراین که منجر به انتخابات آزاد و باشکوهی شد که به موجب آن رئیس جمهور زلنسکی با رای اکثریت مردم ما انتخاب شد و نیز نابودی کامل زیرساخت های صنعتی کشور من و جلوگیری از رشد و توسعه خیلی سریع اوکراین در سال های اخیر، باز میگردد.
ماجرای تجاوز نظامی روسیه به کشور من مربوط به طرح چنین ادعاهایی نمی شود که از حدود دو سال پیش آغاز شد. ولادیمیر پوتین از سال ۲۰۱۴ با صدور دستور حمله به «کریمه» و الحاق آن به روسیه بخشی از خاک ما را اشغال کرده بود. بنابراین این جنگ ریشههای تقریبا ۱۰ ساله دارد. رهبری کرملین همواره رفتاری امپریالیستی از خود نشان داده و به دنبال تصرف خاک کشورهای همسایه خود بوده که این هم ریشه در رفتارشناسی روسها از زمان حکومت تزاری آنها، اتحادجماهیر شوروی و اکنون دارد. جالب است که روسیه همین الان هم وسیعترین کشور جهان به لحاظ جغرافیایی محسوب میشود ولی همچنان به دنبال کشورگشایی است. برای همین از پرسش ابتدایی شما استقبال میکنم چون میخواهم صریحا به مخاطبان ارجمند شما بگویم که روسها همواره بابت تجاوز به خاک هماسیگان خود دلایلی را مطرح میکنند اما ریشه این تجاوزگری به اهداف توسعه طلبانه آنها در کشورگشاییهای متعدد مربوط است. شایان ذکر است که روسیه در سال ۲۰۰۸ وقیحانه به گرجستان حمله کرد و ۲۰ درصد از خاک این کشور را اشغال کرد.
یوگن، من متوجه پاسخ شما هستم و قضاوتش را هم به مخاطبانم واگذار میکنم ولی پرسش صریح من به گروه «آزوف» مربوط است. آیا این گروه نئونازی هستند؟
من هم مثل شما صریحا تاکید می کنم: خیر.
گردان آزوف در سال ۲۰۱۴ به عنوان یک گردان داوطلب در بردیانسک، در مجاورت شهر ماریوپل به وجود آمد؛ بعداً این واحد بخشی از ساختار گارد ملی اوکراین شد و زیر وزارت امور داخلی است. در طول تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، این گردان به مرکز دفاع از شهر ماریوپل تبدیل شد و امروز شجاعانه به دفاع از اوکراین در برابر تجاوز روسیه ادامه می دهد.
اکثر رهبران و شرکت کنندگان از شرق اوکراین هستند، بسیاری از آنها روسی صحبت میکنند. این یکی از پارادوکسهای تبلیغات روسیه است که ادعا می کند "آزوف" تهدیدی برای ساکنان روسی زبان اوکراین است. افسانه در مورد آزوف به عنوان یک شکل گیری نازی از طریق کمپین تبلیغاتی روسیه ایجاد شد.
ولی سخنگوی کرملین بارها و بارها اعلام کرده که گروه آزوف نئونازی است!
از نظر سخنگوی کرملین و حتی ولادیمیر پوتین همه مردم کشور من و تمام دولت اوکراین نئونازی هستند. شما بهتر از من مطلع هستید که دیمیتری مدودف که خودش هم قبل از پوتین رئیس جمهور روسیه بوده طی ماههای اخیر بارها و بارها مردم اوکراین را نئونازی خطاب کرده است. همانطور که تاکید کردم روسیه همواره برای لشکرکشی به کشورهای همسایه و برای توجیه قتل و غارت و فجایعی که در کشورهای همسایه خودش به بارآورده، دلایلی را مطرح می کند که کاملا دروغ هستند.
آیا قبل از شوع جنگ روسیه علیه اوکراین، گروه آزوف اقدام به کشتار روس تباران در استان های لوهانسک و دونسک نکرده بود؟
من از مخاطبان عزیز شما می پرسم که آیا قبل از تجاوز روسیه به اوکراین اسم گروه آزوف را شنیده بودند؟ گروه آزوف یکی از گروههای مردمی بود که در چارچوب مقاومت علیه متجاوزان روس عازم جبههای نبرد شد. تا آنجا که اطلاع دارم وقتی جنگ کشور شما با عراق شروع شد، گروههای مردمی زیادی خارج از چارچوب نیروهای نظامی رسمی به جبهههای نبرد عازم شدند تا با متجاوزان بجنگند. آیا یک نفر از ایرانیان می پذیرد که این گروه چریکی مردمی علاوه بر جنگ با متجاوزان به کشتار هموطنان شما در خرمشهر یا آبادان هم دستزده اند؟
روسیه به دنبال اختلاف افکنی در اوکراین است. پوتین خواهان ایجاد گسل قومیتی در کشور من بوده و هست. کشور من هم مثل کشور شما متشکل از اقوام مختلف است. پوتین ادعا میکند که من میخواهم از روسی زبانان اوکراین محافظت کنم در حالی که با شروع تجاوز علیه مردم کشور من، حتی روس زبانان اوکراین هم زیر آتش خمپاره و گلوله و موشک و پهپادهای روسیه کشته شده اند. دوباره میخواهم صریحا تاکید کنم که کرمیلین دروغ می گوید و صرفا به دنبال سناریوسازی است.
یوگن، آزرده خاطر نمی شوی تا برای رسیدن به حقیقت چند پرسش متوالی را مطرح کنم که در عرصه مطبوعاتی با عنوان «بازجویی خبرنگار» از مصاحبه شونده، یاد می شود؟
خیر. من هم مثل شما خواهان حقیقت هستم.
آیا زلنسکی امنیت روستباران در استانهای لوهانسک و دونسک را به خطر نیانداخت؟ آیا زلنسکی دستوری برای کشتار روستباران در دو استان مذبور نداده بود؟
خیر، این یکی دیگر از اثر تبلیغاتی روسیه است. بگذارید یادآوری کنم که این پوتین بود که در سال ۲۰۱۴ جنگ خونینی را علیه اوکراین از مناطق شرقی آن آغاز کرد. زلنسکی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۹، پیگیرانه به دنبال امکان حل و فصل جنگ علیه اوکراین از طریق مذاکره بود و بارها به پوتین پیشنهاد ملاقاتهای شخصی داد که رئیس جمهور روسیه قاطعانه از آن اجتناب کرد.
و چرا رئیس جمهور زلنسکی باید دستور کشتار مردم کشور خودش را صادر میکرد؟ بسیاری از هموطنان من در دو استان لوهانسک و دونسک به رئیس جمهور زلنسکی رای داده بودند.
روس تباران در دو استان لوهانسک و دونسک، جدایی طلب بودند؟
خیر. قاطعانه تاکید می کنم این پروپاگاندای دروغین از سوی مسکو راه اندازی شده است. روسزبانان، لهستانیزبانان، تاتارزبانان همگی مردم اوکراین هستند همانطور که در کشور شما کردزبانان، لرزبانان، عربزبانان یا آذریزبانان همگی مردم ایران هستند. این که طرف ثالثی مثل پوتین تلاش کند تا با ایجاد چنین گسلهایی در اوکراین و سایر کشورهای همسایه با روسیه درگیریهای قومی و نژادی به راه بیاندازد مسئله کاملا روشنی است که مطمئنم مردم عزیز ایران هم به خوبی آن را درک میکنند و همه ما میدانیم که اتحادجماهیرشوروی وقتی ایران را اشغال کرد به دنبال ایجاد جمهوری خلق آذربایجان، جمهوری خلق گیلان یا جمهوری خلق کردستان بود. روسها همچنان همین ترفندهای ناجوانمردانه را در قبال همسایگانشان از جمله مردم اوکراین ادامه میدهند.
من چطور باور کنم که شما حقیقت را مطرح می کنید؟
شما میخواهید که مطمئن شوید ادعای روسها در توجیه تجاوزشان به اوکراین برای حمایت از هموطنانم در دو استان دونسک و لوهانسک صحت ندارد! بسیار خوب.
شهری در کشور من به اسم خرسون هست که از ماه مارس تا نوامبر ۲۰۲۲ به اشغال ارتش متجاوز روسیه درآمد. روس ها ۱۱ هزار اثر از مهمترین شاهکارهای نقاشی موزه هنری ما را در روز روشن غارت کرده و به موزههای کشور خودشان انتقال دادند. پس از این که جهان از چنین رفتار شرم آوری مطلع شد روسها اعلام کردند که جهت حفاظت از آن آثار هنری که در اختیار رژیم نئونازی اوکراین قرار داشت، چنین کاری را انجام دادند. مثل این است که من پول شما را از جیبتان بدزدم و وقتی شما و دیگران مطلع شدید بگویم چون اطمینان نداشتم که شما از پول خودتان به خوبی محافظت میکنید من پولتان را برداشتم تا از آن محافظت کنم!
میخواهم نزد مخاطبان ارجمندتان دوباره تاکید کنم که روسها برای محافظت از هموطنان من در دو استان لوهانسک و دونسک به کشور من تجاوز نکردند بلکه برای کشتار مردم اوکراین و غارت اموالمان این جنگ خانمانسوز را به راه انداختند.
بله. من مصاحبه آلینا دوتسنکو مدیر قدیمی این موزه را همان زمان خواندم وقتی با گریه ماجرا را روایت میکرد و عمیقا متاسفم. خصوصا که چنین اقدامی همان زمان برای ما یادآور رفتار نازیها در فرانسه بود وقتی آثار موزه لوور را غارت کرده و به برلین فرستادند. درباره دیگر ادعای پوتین که به مسئله«آزمایشات بیولوژیک» اوکراین مربوط می شود برایم توضیح بده لطفا!
ضمن تشکر از همدردی شما، باید بگویم که از پرسشتان کاملا خرسندم. هر کشور مسئولی موظف به حمایت از مردمانش است. تحقیقات علمی در تمامی حوزههای اقتصادی و صنعتی خصوصا عرصه پزشکی، بخشی از مسئولیت دولتها جهت محافظت از مردمانشان محسوب میشود که اتفاقا در کشور شما عنوان «دانش بنیان» دارد. در پاندمی کرونا بسیاری از کشوهای جهان از جمله ایران اعلام کردند که به دنبال ساخت واکسن هستند و اتفاقا چندین نوع واکسن در کشور شما تولید شد. دانشمندان هر کشوری برای ساخت واکسن موظف به تحقیقات وسیع و انجام آزمایشهای متعدد بیولوژیک هستند. آیا میتوان کشورهای سازنده واکسن کرونا از جمله ایران را به دلیل حفاظت از مردمشان به «آزمایش بیولوژیک» متهم کرد؟
آیا سازمانهای بینالمللی نظیر سازمان بهداشت جهانی تاکنون چنین اتهامی را به اوکراین وارد کردهاند؟ جالب اینجاست که روسیه در حال حاضر بنا به اذعان تمامی نهادهای بینالمللی بزرگترین زرادخانه سلاحهای بیولوژیک در جهان را داراست ولی به ما اتهام آزمایش بیولوژیک میزند!
جوانان دانشمند در کشور من هم مثل سایر دانشمندان جهان در رشتههای دانشگاهی تحصیل کردهاند و به دنبال خدمت به مردم کشورشان در حوزههای مختلف علمی هستند. پوتین و روسیه حاضر به تحمل پیشرفت اوکراین در عرصههای مربوط به علم و فناوری نیستند.
یوگن، لطفا صادقانه بگو که کشور اوکراین قصد تولید سلاح بیولوژیک را نداشت؟
صادقانه می گویم که اوکراین هرگز به دنبال تولید سلاحهای بیولوژیک نبوده است. اگر به دنبال ساخت سلاحهای بیولوژیک بودیم و اگر میخواستیم امنیت مردم جهان را با این سلاحها به خطر بیندازیم آیا به عنوان سومین قدرت اتمی در جهان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بمب های اتمی خودمان را به صورت داوطلبانه امحاء میکردیم؟
دلیل دیگر روسیه برای حمله به اوکراین مسله پیوستن کییف به «ناتو» است. پوتین همواره اعلام میکرد که توسعه ناتو به شرق امنیت روسیه را به مخاطره میاندازد خصوصا که اوکراین با پیوستن به ناتو روسیه را با کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی هممرز میکند، روایت شما را درباره این موضوع میخواهم بشنوم!
تاکید می کنم که نه اوکراین، نه اتحادیه اروپا و نه آمریکا و ناتو هرگز هیچ قصدی برای تصرف خاک روسیه با توسل به قدرت نظامی را نداشته ند و اساسا این ادعای پوتین هیچ منطق اصولی و روشنی ندارد. لازم است شما بدانید که در سال ۲۰۰۰ پوتین فعالانه از همکاری روسیه با ناتو حمایت کرد و احتمال پیوستن روسیه به ناتو را رد نکرد و در سال ۲۰۰۷ پوتین معاهده شماره 410940-4 را با ناتو امضا کرد که به ناتو اجازه میداد در خاک روسیه عملیات انجام دهد. حتی پس از حمله به گرجستان در سال ۲۰۰۸ و قبل از حمله به اوکراین در سال ۲۰۱۴، روسیه عضو گروه هشت بود، همکاری با ناتو را توسعه داد و یک قالب همکاری ویژه با این اتحاد داشت «شورای روسیه-ناتو» از جمله تا فوریه ۲۰۲۲، کرملین با موفقیت روابط تجاری با ایالات متحده و سایر کشورهای ناتو را توسعه داد.
لازم است که مخاطبان ارجمند شما مطلع باشند که افسانه به خطر انداختن منافع روسیه توسط ناتو هرگز حقیقت نداشته است. روسیه در سال ۲۰۱۴ به کشور من تجاوز و کریمه را پس از اشغال، ضمیمه خاک خود کرد.
اوکراین از تمام راههای صلح آمیز تلاش مرد تا کریمه را برگرداند اما آن موقع نه سازمان ملل و نه شورای امنیت کوچکترین کمکی به ما نکردند. در واقع ما 5 سال پس از اشغال کریمه و بخشهایی از دو استان دونسک و لوهانسک تصمیم گرفتیم تا به ناتو ملحق شویم. چاره دیگری هم نبود چون روسیه یک کشور با قدرت مخرب اتمی به حساب می آید. پس از این که ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین شد چندین بار تقاضا کرد تا با پوتین جلسات دوجانبه و خصوصی برگزار کند ولی رئیس جمهور روسیه هر دفعه با یک بهانههایی از دیدار با زلنسکی خودداری کرد. تا این که در فوریه۲۰۲۲ پوتین ۱۹۰ هزار نفر از ارتش کشورش را در پشت مرزهای اوکراین مستقر کرد. با این که چند بار اعلام کرد که قصد حمله به اوکراین را ندارد و حتی اگر یادتان باشد خیلی از رهبران جهان به مسکو سفر کردند و از وی خواستند تا به کشور من حمله نکند هرچند که او تمام برنامهاش را برای حمله به اوکراین تدارک دیده بود و نهایتا به خاک کشور من تجاوز کرد. اما در مورد بیاساس بودن ادعای روسیه در پیوستن اوکراین به ناتو فکر کنم برای مخاطبان شما جالب باشد که بدانند کشور فنلاند به مراتب مرزی طولانیتر از اوکراین با روسیه دارد. که حدود ۱۳۰۰ کیلومتر میرسد. فنلاند به تازگی عضویتش در ناتو تصویب شد و سوئد هم در راه پیوستن به ناتو است. آیا شما واکنش خاصی را از سوی مسکو نسبت به آن دو کشور دیدهاید؟ برعکس، روسیه مرزهای شمال غربی خود را تضعیف کرده و تعدادی از تشکیلات نظامی و سامانههای پدافند هوایی را برای انتقال آنها به اوکراین برداشته است. آیا روسیه به مرزهای فنلاند و سوئد لشکرکشی کرده است؟ هدف پوتین تجاوز به کشور من، غارت اموال ملت من، و نابودی کامل اوکراین با بهانه پیوستن به ناتو بود.
پوتین بارها گفته که در اوکراین با زلنسکی و ارتش کشور شما نمیجنگند بلکه با بایدن و ارتش ایالات متحده وارد جنگ شده و شاید به همین دلیل باشد که حاضر به گفت و گو با رئیس جمهور کشور شما نمیشود چون احتمالا رئیس جمهور ایالات متحده را همشان خودش میداند و حتی میدانی که دونالد ترامپ بارها ادعا کرده که اگر من رئیس جمهور ایالات متحده میبودم پوتین هرگز به خاک اوکراین تجاوز نمیکرد!
روایتی دیگر از روسیه. اجازه دهید اول به اظهارات دونالد ترامپ بپردازم. آقای ترامپ در سال ۲۰۱۸ رئیس جمهور ایالات متحده شد در حالی که پوتین سال ۲۰۱۴ کریمه را اشغال کرده بود . حال برسیم به اظهارات پوتین، از همان سال ۲۰۱۴ که پوتین کریمه و بخشهایی از دو استان لوهانسک و دونسک را اشغال کرد متوجه شد که دنیا هیچ واکنش تاثیرگذاری علیه روسیه نشان نداد و از همان لحظه هدفش نه تنها احیای مجدد اتحاد جماهیر شوروی سابق بود بلکه آماده نابود کردن زیرساختهای کشور من و از بین بردن دموکراسی در اوکراین شد. در واقع پوتین نمیخواست که اوکراین به عنوان کشوری مستقل در کنار مرزهایش به پیشرفت و توسعه برسد چراکه این موضوع به سایر کشورهای جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق هم سرایت میکرد.
«بنا به آمار دفتر دادستانی کل اوکراین تا تاریخ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۳ میلادی از میان غیرنظامیان۱۱۵۹۸ نفر کشته، ۱۸۰۱۷ نفر زخمی شدند. تعداد ۱۳۲۲۱۴ مورد جنایات مربوط به تجاوز روسیه تأیید شده است و ۱۳۶۶۳۷ تاسیسات زیرساختی عمرانی از جمله ۱۰۹۰۴۷ ساختمان های مسکونی، ۲۸۶۴ موسسات آموزشی و تربیتی، ۷۲۱ پزشکی، ۵۱۲ بناهای فرهنگی، ۱۵۲ مذهبی، ۵۴۴۹ شبکهها و ارتباطات، ۱۷۸۹۲ سایر موارد تخریب شده و یا کاملا آسیب دیده است.»
در آماری دیگر عرض میکنم: به عنوان بخشی از تحقیقات پیش از محاکمه در خصوص موارد استفاده از ادوات جنگی ممنوعه (سلاح های شیمیایی، مینها، بمبها و جنگ افزارهای فسفری و ترموباریک، سلاحهای آتش زا) 1782 مورد از این دست مشخص شده است.
بنابراین لارم است تصریح کنم که پوتین در سال ۲۰۰۳ هم تلاش کرد تا بخشی از خاک اوکراین به اسم «توزلا» (جزیرهای کوچک در وسط تنگه کرچ) را اشغال کند. در آن زمان رئیس جمهور اوکراین «کوچما» در حال سفر به آمریکای لاتین بود که درهواپیما به وی خبر دادند. همان زمان به سوی اوکراین بازگشت و دستور داد تا ارتش به سوی مرز با روسیه حرکت کند. به محض این اتفاق پوتین سریعا عقب نشینی کرد. بنابراین این ادعای پوتین مبنی بر این که در حال حاضر روسیه با آمریکا در اوکراین میجنگد کاملا دروغ است. اوکراین از شرکای خارجی کمکهای مختلفی را دریافت میکند، اما این مردم و نیروهای مسلح اوکراین هستند که در برابر تجاوز روسیه مقاومت میکنند. ارتش عظیم روسیه با یکی از بزرگترین زرادخانه های تسلیحاتی در جهان توسط مقاومت اوکراین متوقف شده است، بیشتر مناطقی که روسیه پس از یک تهاجم تمام عیار به تصرف خود درآورده بود آزاد شده و روسها در حال حاضر هیچگونه پیشرفت محسوسی حاصل نکردهاند. پس از برنامه ریزی برای تصرف کییف در سه روز، رهبری روسیه نمی تواند شکست در برابراوکراین، کشوری که از نظر وسعت و جمعیت چندین برابر کوچکتر است را بپذیرد، بنابراین مجبور است به تصور حریفی قدرتمندتر متوسل شود.
در هر حال، کشور اوکراین نه تنها مقابل تسلیحات روسی، بلکه در برابر سلاحهای سایر کشورهایی که روسیه به نحو فزایندهای برای کمک به آنها متوسل میشود نیز از خود دفاع میکند. کرملین سعی می کند به این موضوع اشارهای نکرده و یا آن را انکار کند. روسیه کدام سرباز ارتش آمریکا را به اسارت گرفته که چنین ادعایی میکند؟
اما ارتش روسیه بارها اعلام کرده که در میان اسیران اوکراینی افرادی با ملیتهای مختلف اروپایی حتی بریتانیایی هم حضور دارند!
ما هرگز از ارتشهای رسمی اروپایی یا بریتانیا در نبرد با متجاوزان روسیه استفاده نکردهایم ولی داوطلبانی هستند که بدون دخالت کشوهایشان به کمک مردم اوکراین آمدهاند و کنار سربازان ما میجنگند. پوتین ادعا کرده بود که ظرف 3 روز کییف را اشغال میکند و در نهایت طی 2هفته تمام اوکراین را به تصرف خودش در میآورد. شما دیدید که در همان زمان تقریبا همه دیپلماتهای جهان از اوکراین خارج شدند و فقط ارتش و مردم ما در خط مقدم جبههها حضور داشتند که تا همین امروز این میزان از ایستادگی موجب تحسین جهانیان شده است.
بنابراین پاسخ روشن است. پوتین اگر به چنین واقعیتی اذعان کند تنها موجب تحقیر خودش نزد مردم روسیه خواهد بود که ادعا میکند دومین ارتش قدرتمند جهان پس از آمریکا را در اختیار دارد پس با فرافکنی میخواهد بگوید که در این جنگ با آمریکا طرف است و نه ارتش و مردم اوکراین. ما مردم اوکراین توانستهایم که بخش بزرگی از سرزمینهای اشغال شده خودمان را از چنگال ارتش متجاوز روس آزاد کنیم البته هزینه گزافی هم بابتش دادهایم. خون عزیزترین جوانانمان روی زمینهای آزاد شده ریخته شده است. ما برای دفاع از شرف، هویت، آزادی و سرزمینمان میجنگیم و با تمام وجود باور داریم که تا آخرین وجب از خاک کشورمان را آزاد خواهیم کرد و در جنگ با متجاوزان روس به یک پیروزی تاریخی دست خواهیم یافت.
چینیها چندبار اعلام کردند که «رئیس جمهور شی» خواهان میانجیگری میان اوکراین و روسیه برای پایان جنگ است ولی برخی ناظران اعلام کردند که زلنسکی هرچند ظاهرا از این مواضع اصولی و تحسین برانگیز چین حمایت کرد ولی در عمل حاضر نشد تا پکن به عنوان میانجی وارد این کارزار شود! موضع رسمی شما درباره این موضوع را میخواهم بدانم.
در این لحظه تاکید میکنم که هیچ کشوری در جهان به اندازه اوکراین خواهان رسیدن به صلح و پایان جنگ نیست. این جنگ در سرزمین ما در حال انجام است و این فرزندان اوکراین هستند که هر روز کشته میشوند. به موازات آزادسازی نظامی این سرزمین، اوکراین فعالانه راه را برای حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک هموار میکند. فرمول صلح پیشنهادی رئیس جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، روز به روز در میان کشورهای جهان که آمادگی خود را برای مشارکت در اجرای مفاد آن ابراز میکنند، مورد حمایت بیشتری قرار میگیرد. فرمول صلح تنها طرحی است که تمام ابعاد جنگ را پوشش داده و در صورت اجراء می تواند صلحی جامع، عادلانه و پایداررا در اوکراین و امنیت را برای کل جهان تضمین نماید.
اما اوکراین از هیچ ابتکار عملی توسط سایر رهبران جهان خصوصا «رئیس جمهور شی» جهت پایان جنگ روی گردان نبوده و نیست.
ما از ابتکارات دولتهای خارجی برای پایان دادن به جنگ استقبال می کنیم، اما نه به قیمت ایجاد خدشه بر منافع ملی اوکراین و خاک این سرزمین.
برای ما مهم است که کشورچین به موضوع پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین ابراز علاقه میکند، ما میخواهیم ازجزئیات بیشتری در خصوص اقدامات پیشنهادی جهت حل و فصل صلحآمیز، به ویژه در مورد خروج نیروهای روسیه از اوکراین و احترام به تمامیت ارضی آن مطلع باشیم.
ما به سایر ابتکارات صلح آمیز، به ویژه ابتکارات کشورهای آفریقایی، که نشان دهنده آشتی ناپذیری موضع تعدادی از این کشورها با جنایت تجاوزگری روسیه علیه اوکراین است توجه می کنیم.
یوگن به مسئله خوبی اشاره کردی. برخی از تحلیلگران جهانی معتقدند که اصرار رئیس جمهور زلنسکی مبنی بر خروج کامل ارتش روسیه از خاک اوکراین به عنوان پیش شرط شروع مذاکرات صلح، عملا مذاکرات صلح را با مانع بزرگی روبرو کرده است و حتی هنری کیسینجرهم قبل از مرگش گفته بود که برای رسیدن به صلح در اوکراین، زلنسکی باید بپذیرد تا بخشی از خاک کشورش که در اشغال روسهاست به عنوان وجهالمصالحه روی میز گفت و گو آورده شود!
من هم مثل شما این اظهارات هنری کیسینجر را دقیق مطالعه کردهام البته کیسنجر مدت کوتاهی بعد از این صحبتها ابراز پشیمانی کرد و از نظر خودش برگشت.
ولی همچنان دونالد ترامپ و بسیاری از جمهوریخواهان ایالات متحده بر همین عقیده پافشاری میکنند. همین الان که ما در محل سفارت اوکراین در تهران گفت و گو می کنیم زلنسکی در کنگره ایالات متحده در حال صحبت با سناتورهای آمریکا است خصوصا جمهوریخواهان که مانع از تصویب لایحه کمک دهها میلیارد دلاری دولت بایدن به اوکراین شده اند. صادقانه بگویم که از نظر من ترامپ نوکر بی چون و چرای ولادیمیر پوتین است و با توجه به دورنمای انتخاب مجدد وی به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده احتمالا روزهای سختی در انتظار مردم اوکراین است!
من آمادگی صحبت درباره مسائل داخلی ایالات متحده را ندارم و تصمیم درباره این که چه کسی در سال آینده رئیس جمهور ایالات متحده شود صرفا به مردم آمریکا مربوط است. رئیس جمهور زلنسکی تا آنجا که من میدانم با هدف ادامه حمایت واشنگتن از اوکراین راهی ایالات متحده شده و در دیداری هم که با وزیر دفاع آمریکا داشتند آقای آستون صریحا تاکید کرد که دولت آمریکا همچنان از اوکراین حمایت خواهد کرد من واقعا نمیدانم که به غیر از این موضوع سایر محورهای گفت و گوی زلنسکی با مقامات ایالات متحده در خصوص چه مسائلی است اما امیدوارم هر رئیس جمهوری که در سال آینده راهی کاخ سفید میشود همچنان از مردم اوکراین حمایت کند چراکه در حال حاضر ما فقط برای آزادسازی سرزمین خودمان نمیجنگیم. برای حفظ امنیت سایر کشورهای اروپایی و جهان غرب هم میجنگیم. باز هم تاکید می کنم که روسیه پس از یک سال از تجاوز به اوکراین از کمک تسلیحاتی سایر کشورها برخوردار شد ما که به اندازه روسیه توان نظامی نداریم. ما فقط برای یک سبک زندگی میجنگیم. این واقعیت را بسیاری از همسایگان ما در شرق اروپا به خوبی درک میکنند که زمانی تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی بودند. مردم ما برای شکست متجاوزان روس با خون خود هزینه زیادی می پردازند، اما غرب نیز میداند که اگر در این جنگ پیروز نشویم، در مقابل روسیه با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.
می خواهم راجع به صدور حکم بازداشت توسط دیوان بین المللی کیفری علیه ولادیمیر پوتین صحبت کنیم. در ماجرای دهشتناک ربودن کودکان اوکراینی توسط دستیار رئیس جمهور روسیه «ماریا الکسیفنا لووا-بلوا» و انتقالشان به روسیه. که ظاهرا رقم وحشتناکی کودک را شامل میشود و در این میان هزاران نفر از آنان نیز جان باختهاند!
(در این لحظه بود که لحظاتی سکوت تمام اتاق را فرا گرفت. کاردار اوکراین در تهران عمیقا متاثر شده بود و من تصمیم گرفتم که رکوردر را خاموش کنم تا برای ۵ دقیقه تنفس درمصاحبه ایجاد شود.)
مخاطبان ارجمند شما حتما با من هم عقیدهاند که شرافت بشری حکم میکند حتی در جنگ حرمت غیرنظامیان خصوصا زنان و کودکان حفظ شود. ارتش روسیه زمانی که به اطراف کییف رسیده بود به تعدادی زیادی غیرنظامی کشور من تجاوز جنسی کردند.
به این آمار تلخ دفتر دادستانی کل اوکراین لطفا توجه کنید: «تا تاریخ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۳ میلادی ۱۹۵۴۶ مورد نفی بلد یا اخراج اجباری کودکان از کشور را تأیید کرده است.۳۸۷ کودک به سرزمین اوکراین بازگردانده شده اند. ۲۲۳۸ کودک بصورت رسمی مفقود به حساب می آیند، ۵۱۲ تن کشته، ۱۱۵۵ نفر زخمی، و تعداد ۱۱۷۴ مورد جنایت جنگی علیه کودکان تأیید شده است.
۲۵۸ مورد خشونت جنسی (۱۶۲ زن و ۹۶ مرد) از جمله ۱۴ کودک (۱ پسر و ۱۳ دختر) ثبت شده است. رایج ترین انواع خشونت های جنسی گزارش شده عبارتند از: تجاوز جنسی، مثله کردن، لخت کردن اجباری، تهدید و اقدام به تجاوز جنسی، اجبار به تماشای آزار جنسی نزدیکان و غیره. اینها فقط آمار رسمی هستند، در واقع اعداد واقعی بسیار بیشتر است.» پرسش من از مخاطبان ارجمند شما اینجاست که آیا آن زنان بیپناه که بسیاری هم پس از تجاوز سربازان روس کشته شدند نقشی در این جنگ داشتند؟
ما نئونازی هستیم یا آنها که چنین جنایتهایی را به تبعیت از ارتش نازی هیتلرمرتکب شده اند؟ شما به درستی به ماجرای کودکان ربوده شده اشاره کردید. هزاران کودک را به زور از والدینشان جدا کردند حتی خیلی از پدران و مادرهای آنان را کشتند تا آن کودکان را به نقاط دور دست روسیه ببرند و با تغییر تمام هویتشان آنها را روسی کنند! این جنایت جنگی نیست؟
درک می کنم و عمیقا متاسفم. برای آخرین پرسش، برسیم به مسئله دردآوراین روزهای فلسطین. درغزه هم این روزها هزاران زن و کودک بدون این که کوچکترین مشارکتی در جنگ حماس و نتانیاهو داشته باشند کشته شدهاند. ولادیمیر پوتین در این مدت بارها و بارها خواهان برقراری آتش بس در غزه شده و حتی حملات ارتش اسرائیل به غیرنظامیان را محکوم کرده هرچند تحلیل گرانی معتقدند که ادامه جنگ میان حماس و نتانیاهو خصوصا گسترش آن به سایر کشورهای خاورمیانه مانند لبنان هیچ کسی را در جهان به اندازه رئیس جمهور روسیه خوشحال نخواهد کرد چراکه از زمان شروع این نبرد خونین در فلسطین مسئله اوکراین تقریبا به محاق رسانههای جهان رفته است. می خواهم علاوه بر نظرت راجع به این پرسش موضع رسمی دولت اوکراین درباره جنگ غزه را جویا شوم.
درباره حمایت پوتین از فلسطینیها و این که خواهان آتش بس فوری در غزه شده کاملا مضحک است. مخاطبان ارجمند شما میدانند که هر درخواست آتش بس فوری در تجاوز روسیه به اوکراین با وتوی روسها در شورای امنیت روبرو شد.
فردی که باعث آوارگی چند میلیون اوکراینی در خارج از کشور و حدود ۵ میلیون نفر در وسط اوکراین شد،امروز خواهان بازگشت آوارگان فلسطینی به کشورشان میشود؟
بنا به آمار دفتر دادستانی کل اوکراین تا تاریخ ۱۳ دسامبر۲۰۲۳ میلادی ۵۱۲ کودک اوکراینی توسط ارتش متجاوز روسیه کشته شده اند و بالغ بر ۱۱۵۵ کودک هم زخمی شدند که این آمار وحشتناک همچنان ادامه دارد و حالا ولادیمیر پوتین صحبت از حفظ جان کودکان در غزه میکند؟ این نهایت بیشرمی و ریاکاری رئیس جمهور روسیه است. و این که اشاره کردی به خوشحالی پوتین از ادامه جنگ غزه من هم کاملا موافقم اما جامعه جهانی همچنان مسئله اوکراین را فراموش نخواهد کرد. روسیه علاقهمند به شعله ور کردن جنگ در خاورمیانه است تا منبع جدیدی از درد و رنج وحدت جهانی را تضعیف کند، اختلافات و تضادها را تشدید کند و این امر به روسیه کمک میکند تا آزادی در اروپا را نابود سازد.
و اما موضع دولت من درباره جنگ غزه. عمیقا متاسفیم.
به عنوان کشوری که طعم تلخ و زجرآور جنگ را چشیدهایم ما مخالف هر جنگی دنیا هستیم و امیدواریم هرچه سریعتر مردم خاورمیانه و فلسطین به صلح و آرامش دائمی برسند.
برای اوکراین مهم این است که رویارویی جاری در غزه منجر به افزایش تعداد قربانیان در میان جمعیت غیرنظامی حصوصا کودکان و زنان در هر دو طرف درگیری نشود.
ما معتقدیم که روند صلح خاورمیانه اساس هرگونه تلاش در راستای بازگرداندن ثبات و امنیت منطقه باقی میماند. موضع رسمی اوکراین وجود دو دولت مطابق قطعنامه سازمان ملل است. و باز هم تاکید میکنم که اوکراین بابت کشته شدههای هر دو طرف جنگ عمیقا متاسف است.
کاردار محترم سفارت اوکراین در تهران «یوگن کراوچنکو» از این که صبورانه به پرسشهای من در مدت زمان یک ساعت و ۳۰ دقیقه پاسخ دادی از شما صمیمانه تشکر میکنم.
من هم از شما بابت حضور در سفارت اوکراین متشکرم.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟